Eğitimin Toplumsal Cinsiyet Rolleri ile İlişkisi
Anahtar Kelimeler:
Eğitim, Okul, Kültür, Toplum, Toplumsal Cinsiyet.Özet
Eğitim, bireyin toplumsal değerler çerçevesinde kendini gerçekleştirme süreci olarak tanımlanır. Eğitim, toplumsal düzenin sağlanmasında ve bu düzenin devamında en önemli araç olarak karşımıza çıkar. İnsan doğumundan itibaren öğrenmeye açık bir canlıdır. Bu nedenle toplumsal düzen içerisinde yer alamaya ve ilk eğitimini aldığı ailesinden içerisinde yaşadığı topluma dair normları öğrenmeye başlar. Bu öğrendiği normlardan biri de cinsiyetlere ait rollere uygun davranışlardır. Birey bu davranışları okullarda uygulanan eğitim programı ve ders kitapları aracılığıyla pekiştirerek içselleştirir ve davranışlarına yansıtır. Eğitim, bireyin içselleştirdiği toplumsal cinsiyete ait davranışları değiştirmede ve yeni davranışlar kazandırılmasında etkin bir rol oynar. Zamanla değişen toplumsal yapılar bireyin toplum içerisinde sahip olduğu rolleri de etkiler. Bu rollerde meydana gelen değişim bireye; okullarda, ders kitaplarında aktarılarak yeni bir toplumsal cinsiyet rolü kazandırır. Kazandırılan bu rol zamanla toplumun kültürü halini alır ve eğitim ile başlayan süreç kültüre dönüşmüş olur.
İndirmeler
Referanslar
Akhundaova, J. (2012). Eğitim ve toplum olgularının etkileşimi: sosyoekonomik ve sosyopolitik analiz. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 20.
Akyüz, H. (2019). Eğitim sosyolojisi. Pegem Akademi Yayıncılık.
Akyüz, Y. (2012). Türk eğitim tarihi (M.Ö. 1000- M.S. 2012). Pegem Akademi.
Asan, H. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Dergi,2(2), 69.
Balcı, D. S. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısının flört şiddeti tutumuna etkisi. [Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’ de kadınlık. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (3), 109.
Buluç, B. (2011). Eğitim bilimine giriş. Pegem A Yayıncılık.
Cerrah, L. (2021). İlahiyat ve İslami ilimler fakülteleri araştırma görevlilerinin toplumsal cinsiyet rollerine bakışı. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi, 9, 90-91.
Demirel, Ö., & Kaya, Z. (Eds.). (2007). Eğitim bilimine giriş. Pegem A Yayıncılık.
Dökmen, Y. Z. (2004). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. Sistem Yayıncılık.
Dökmen, Z. (2010). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. Remzi Kitabevi.
Erden, M. (2011). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara Yayınevi.
Fidan, S. (2019). Sosyal bilgiler ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Gedik, E. (2021). Eğitim ve toplumsal cinsiyet. Vize Yayınları.
Genç, S. Z., & Eryaman, M. Y. (2007). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 90- 91.
Gıddens, A. (2012). Sosyoloji (C. Güzel, Çev.). Kırmızı Yayınları.
Güder, Y. & Yıldız, G. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 426.
Gül, G. (2004). Birey, toplum, eğitim ve öğretmen. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 225- 227.
Gülersoy, Ali. (2013). İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports &ScienceEducation, 2(1), 8.
Gümüşoğlu, F. (1994). 1928’ den 1994’ e ders kitaplarında cinsiyetçilik. [Yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Gümüşoğlu, F. (2004, Mart 1-4). İlköğretim öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algıları [Sempozyum bildiri metni]. Kadın çalışmalarında disiplinler arası buluşma, Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul, Türkiye.
Günay, G. & Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi,153(3), 159-160.
Kamer, V. (2018). Kız olmak oğlan olmak. Karıca Ajans Yayıncılık.
Kansu, A. (2015). Sağlık çalışanlarına göre toplumsal cinsiyet (Nazilli devlet hastanesi örneği). [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
Karakuş, E., Mutlu, E. & Diker, C. (2018). Toplumsal cinsiyet eşitliği açısından öğretim programlarının incelenmesi. Kadın Araştırmaları Dergisi, (17), 1.
Kaypak, Ş. (2014). Toplumsal cinsiyet bakış açısından kente bakmak. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 345-346.
Keyifli, Ş. (2013). Eğitim ve din eğitimi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(2), 105.
Kılıç, L., & Eyüp, B. (2011). İlköğretim ders kitaplarında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet rolleri üzerine bir inceleme. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 133.
Ökten, Ş. (2009). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ nin toplumsal cinsiyet düzeni. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 305.
Özdemir, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının toplumsal cinsiyet göndermeleri açısından incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
Özkan, G. (2019). Üniversite öğrencisi kadın futbolcuların toplumsal cinsiyet algısı ile sporculuk öz yeterlilik algıları arasındaki iletişimin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderese Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
Öztürk, M. F., & Talas, M. (2015). Sosyal medya ve eğitim etkileşimi. Journal of World of Turks, 7(1), 102-103.
Pekel, E. (2019). Toplumsal cinsiyet rolleri ve kadının çalışma hayatındaki konumu. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 31-32.
Subrahmanian, R. (2005). Gender equality in education: Definitions and measurements. International Journal of Educational Development, 25(4), 298.
Şişman, A. (2011). Eğitim bilimine giriş. Pegem A Yayıncılık.
Yamanoğlu, A. (2008). Toplumsal cinsiyet analizi (Yozgat örneği). [Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
Younger, M., & Warrington, M. (2008). The gender agenda in primary teacher education in England: fifteen lost years? Journal of Education Policy, 23(4), 438.
